Bu metin, COPE (Committee on Publication Ethics), ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) ve YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi dikkate alınarak hazırlanmıştır.
1. Yayıncının Sorumlulukları
Yayıncı, derginin sahibi tüzel veya gerçek kişi olarak aşağıdaki sorumlulukları kabul eder:
Editoryal Bağımsızlık: Yayıncı, Editörler Kurulu'nun makale seçimi, değerlendirme süreci ve yayın kararlarına hiçbir şekilde (ticari, politik veya kişisel nedenlerle) müdahale etmeyeceğini garanti eder. Editörler, kararlarında tam bağımsızdır.
Fikri Mülkiyetin Korunması: Yayıncı, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet haklarını korur ve kaydını tutar.
Süreklilik: Yayıncı, derginin yayın hayatına devam etmesi için gerekli teknik altyapıyı, dijital güvenliği ve sürdürülebilirliği sağlamakla yükümlüdür.
2. Editörler Kurulunun Görev ve Sorumlulukları
Editörler (Baş Editör, Alan Editörleri ve Yayın Kurulu), derginin "beyni" olarak sürecin omurgasını oluşturur.
2.1. Tarafsızlık: Editörler, gönderilen her çalışmayı yazarın cinsiyeti, etnik kökeni, dini inancı, tabiiyeti, cinsel yönelimi, siyasi görüşü veya kurumsal hiyerarşisine bakılmaksızın değerlendirir. Tek kriter; çalışmanın akademik değeri, özgünlüğü ve derginin kapsamına uygunluğudur.
2.2. Gizlilik: Editörler ve editoryal ofis çalışanları, sunulan bir makale ile ilgili hiçbir bilgiyi (yazar adı, makale konusu, hakem raporları vb.); sorumlu yazar, hakemler ve yayın kurulu üyeleri dışında hiç kimseyle paylaşamaz. Değerlendirme süreci "kapalı devre" yürütülür.
2.3. Çıkar Çatışması
Editörler, kendilerinin veya birinci derece yakınlarının dahil olduğu, rekabet veya iş birliği içinde oldukları yazarların makalelerini yönetemezler.
Editörün kendi yazdığı bir makale dergiye gelirse; bu makale editörün erişimine kapatılır ve tamamen bağımsız bir "Misafir Editör" veya Yayın Kurulu üyesi tarafından süreç yönetilir.
2.4. Yayın Kararı ve Hakem Süreci Yönetimi: Editör, makalenin yayınlanıp yayınlanmayacağına karar veren nihai yetkilidir. Bu kararı verirken;
Çalışmanın dergi yazım kurallarına uygunluğunu (Ön Kontrol),
İntihal raporunu (Benzerlik Taraması),
En az iki hakemin "kör" değerlendirme raporlarını,
Yazarın hakem eleştirilerine verdiği yanıtları dikkate alır. Editör, hakemlerin "Kabul" dediği bir çalışmayı, intihal veya bilimsel hata tespit etmesi durumunda reddetme hakkına sahiptir.
3. Hakemlerin Görev ve Sorumlulukları
Hakemlik, akademik kalite kontrolünün en kritik aşamasıdır. Dergimizde "Çift Körleme" yöntemi uygulanır; yazar hakemi, hakem yazarı bilmez.
3.1. Bilimsel Katkı ve Nesnellik
Hakemler, değerlendirmelerini sadece metin üzerinden yapmalı, yazarın şahsına yönelik yorumlardan kaçınmalıdır.
Raporlar; yazarın eksiklerini görmesini sağlayacak, yapıcı, nazik ve akademik bir üslupla yazılmalıdır. Sadece "Uygun Değildir" ifadesi kabul edilmez; neden uygun olmadığı (yöntem hatası, literatür eksikliği vb.) gerekçelendirilmelidir.
3.2. Uzmanlık, Süre ve Reddetme Hakkı
Hakem, gönderilen çalışma uzmanlık alanına girmiyorsa veya makaleyi değerlendirmek için yeterli zamanı yoksa, editörü bilgilendirerek görevi reddetmelidir.
Daveti kabul eden hakem, derginin belirlediği süre (15-20 gün) içinde raporunu sunmalıdır.
3.3. Gizlilik ve Veri Güvenliği
Hakemler, inceledikleri makaleyi "imtiyazlı bilgi ve belge" olarak görmelidir. Çalışmayı başkalarıyla tartışamaz, kopyalayamaz ve paylaşamazlar.
Önemli: Hakemler, henüz yayınlanmamış bir makaledeki verileri veya fikirleri, kendi araştırmalarında kullanamazlar. Bu durum "fikir hırsızlığı" olarak kabul edilir.
3.4. İntihal ve Etik İhlal Tespiti: Hakem, incelediği çalışmanın daha önce yayınlanmış bir eserle büyük benzerlik taşıdığını (intihal) veya verilerin tutarsız olduğunu (uydurma/çarpıtma) fark ederse, durumu kanıtlarıyla birlikte editöre bildirmelidir.
4. Yazarların Görev ve Sorumlulukları
4.1. Özgünlük ve İntihal Politikası: Yazarlar, gönderdikleri çalışmanın tamamen özgün olduğunu taahhüt eder.
İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını veya verilerini kaynak göstermeden kullanmak.
Kendine İntihal: Yazarın kendi önceki yayınlarından, kaynak göstermeden veya izin almadan büyük bloklar halinde alıntı yapması.
Dergiye gelen tüm çalışmalar iThenticate, intihal.net veya Turnitin ile taranır. Benzerlik oranı (kaynakça hariç) %20'yi aşan çalışmalar, editör incelemesi sonucunda reddedilebilir.
4.2. Yazarlık Kriterleri: Dergimiz, ICMJE tarafından belirlenen şu 4 kriteri karşılayan kişileri "Yazar" olarak kabul eder:
Çalışmanın konseptine, tasarımına, veri toplamasına veya analizine önemli katkı sağlamak.
Makale taslağını yazmak veya önemli entelektüel içerik için eleştirel olarak gözden geçirmek.
Yayınlanacak son versiyonu onaylamak.
Çalışmanın herhangi bir bölümünün doğruluğu ve bütünlüğü ile ilgili soruların uygun şekilde soruşturulmasını ve çözülmesini taahhüt etmek.
Bu kriterleri sağlamayan kişiler (sadece fon sağlayanlar, sadece dil düzeltmesi yapanlar vb.) yazar olarak değil, "Teşekkür" kısmında anılmalıdır.
Hayalet Yazarlık: Katkısı olduğu halde adı yazılmayanlar.
Hediye Yazarlık: Katkısı olmadığı halde adı yazılanlar. (Bu durumlar ciddi etik ihlaldir).
4.3. Veri Doğruluğu ve Saklama: Yazarlar, makaledeki verilerin doğruluğundan sorumludur. Editör veya hakemlerin talep etmesi durumunda, ham verileri sunmaya hazır olmalıdırlar. Yayınlandıktan sonra bu verilerin en az 5 yıl saklanması yazarın sorumluluğundadır.
4.4. Çoklu Yayın ve Salamizasyon
Çoklu Yayın: Aynı makale aynı anda birden fazla dergiye gönderilemez.
Salamizasyon: Tek bir araştırmanın sonuçları, yapay olarak bölünerek (atıf sayısını artırmak amacıyla) birden fazla makale haline getirilip yayınlanamaz. Araştırmanın bütünlüğü korunmalıdır.
4.5. Etik Kurul İzni ve İnsan Hakları: Sosyal bilimlerde (tarih, sosyoloji, psikoloji vb.) insan katılımcılarla yapılan her türlü araştırma (anket, mülakat, odak grup, deney, sözlü tarih görüşmesi) için "Etik Kurul İzni" zorunludur.
İznin alındığı kurum, tarih ve karar numarası makalenin "Yöntem" bölümünde ve ilk/son sayfasında belirtilmelidir.
Sözlü tarih çalışmalarında, katılımcılardan "Bilgilendirilmiş Onam" alındığı beyan edilmelidir.
5. Yayın Politikası ve Teknik Detaylar
5.1. Açık Erişim Politikası: İleri Hareket Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, Budapeşte Açık Erişim Girişimi (BOAI) ilkelerini benimser. Bilginin ticari bir meta olmaması gerektiğine inanır. Yayınlanan tüm makaleler, yayınlandığı andan itibaren okuyuculara ücretsiz ve sınırsız olarak sunulur.
5.2. Telif Hakkı ve Lisanslama (CC BY-NC 4.0): Yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) lisansı ile lisanslanır.
5.3. Ücret Politikası: Dergimiz kâr amacı gütmeyen akademik bir platformdur.
5.4. Dijital Arşivleme: Dergimiz, Dergi Platformu'nun arşivleme sistemini kullanmaktadır.
6. Etik İhlallerin Soruşturulması Ve Yaptırımlar
Editörler Kurulu, yayınlanmış veya yayınlanma aşamasındaki bir makalede etik ihlal şüphesi oluştuğunda COPE Akış Şemaları uyarınca hareket eder.
Şüphenin Tespiti: Editör, intihal, veri uydurma veya yazar anlaşmazlığı gibi bir durumu tespit eder.
Yazardan Savunma İsteme: Editör, yazara kanıtları sunar ve açıklama talep eder.
Soruşturma: Yazarın açıklaması yetersiz bulunursa, gerekirse yazarın kurumuna veya ilgili etik kurullara başvurulur.
Karar ve Yaptırım:
Düzeltme: Basit hatalar için düzeltme yayınlanır.
Geri Çekme: İntihal veya sahtecilik kesinleşirse makale geri çekilir. Makale üzerinde "RETRACTED" filigranı basılır ve gerekçeli bir editör notu yayınlanır.
Ambargo: Etik ihlal yapan yazarın dergiye belirli bir süre (örn. 3 yıl) makale göndermesi yasaklanır.
7. Reklam ve Sponsorluk Politikası
İleri Hareket Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, web sitesinde veya basılı nüshalarında ticari reklam yayınlamaz.