Makale değerlendirme süreci, COPE (Committee on Publication Ethics), ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) ve YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi dikkate alınarak hazırlanmıştır.
1. AŞAMA: Ön Kontrol ve Sekreterya İncelemesi
Yazar tarafından dergi yönetim sistemine yüklenen makale, ilk olarak Yayın Sekreteryası ve Editör Yardımcıları tarafından teknik ve şekilsel açıdan incelenir. Bu aşamada makalenin bilimsel içeriğine bakılmaz, sadece şu kriterler kontrol edilir:
Kör Hakemlik Uyumu: Yazarın adı, kurumu ve iletişim bilgileri ana metin dosyasından silinmiş mi?
Yazım Kuralları: Makale, derginin şablonuna, sayfa düzenine, font ve paragraf yapısına uygun mu?
Atıf Sistemi: Kaynakça ve metin içi atıflar, İSNAD-2 sistemine uygun düzenlenmiş mi?
Zorunlu Belgeler: Telif Hakkı Devir Formu, Etik Kurul İzni (gerekliyse) ve Kapak Sayfası eksiksiz yüklenmiş mi?
Dil Yeterliliği: Türkçe ve İngilizce özetler dil bilgisi açısından yeterli mi?
Sonuç: Şekilsel şartları sağlamayan çalışmalar, eksikliklerin giderilmesi için yazara iade edilir (Yazara düzeltme için süre verilir) veya doğrudan reddedilir.
2. AŞAMA: İntihal ve Benzerlik Taraması
Teknik ön incelemeyi geçen çalışmalar, akademik özgünlüğü doğrulamak amacıyla iThenticate, intihal.net veya Turnitin yazılımları kullanılarak taranır.
Kaynakça, alıntılar (tırnak içi ifadeler) ve 5 kelimeden az eşleşmeler hariç tutulur.
Kabul edilebilir maksimum benzerlik oranı %20'dir.
İstisna: Benzerlik oranı %20’nin altında olsa bile, tek bir kaynağa aşırı yüklenme veya "yamalı bohça" tespiti durumunda Editör çalışmayı reddetme hakkına sahiptir.
3. AŞAMA: Editöryal (Ön) Değerlendirme
Şekil ve intihal aşamalarını geçen makale, Baş Editör tarafından ilgili Alan Editörüne yönlendirilir. Alan Editörü çalışmayı şu açılardan inceler:
Konunun derginin amaç ve kapsamına uygunluğu.
Bilimsel yöntemin (metodolojinin) geçerliliği.
Çalışmanın literatüre potansiyel katkısı ve özgün değeri.
Karar: Alan Editörü, bilimsel açıdan yetersiz bulduğu çalışmaları hakem sürecini başlatmadan reddetme hakkına sahiptir. Uygun bulunan çalışmalar için hakem süreci başlatılır.
4. AŞAMA: Hakem Değerlendirme Süreci
Makale, alanında uzman en az iki bağımsız hakeme gönderilir. Hakemler, yazarla aynı kurumdan olamaz ve çıkar çatışması bulunmamalıdır.
Davet ve Süre: Hakemlere daveti kabul etmeleri için 7 gün, değerlendirmeyi tamamlamaları için 15-20 gün süre verilir. (Gerekirse ek süre tanınır).
Değerlendirme Kriterleri: Hakemler çalışmayı; Başlık-Özet Uyumu, Yöntem, Literatür Hakimiyeti, Bulguların Sunumu, Tartışma ve Sonuç, Dil ve Üslup başlıkları altında puanlar ve detaylı rapor yazar.
Üçüncü Hakem Kuralı: Eğer hakemlerden biri "Kabul/Düzeltme", diğeri "Ret" verirse; makale karar için üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakemin kararı belirleyicidir.
5. AŞAMA: Düzeltme Süreci
Hakemlerden gelen raporlar doğrultusunda editör, kararı yazara bildirir. Üç tür karar çıkabilir:
Kabul: Çalışma, değişiklik gerektirmeden yayına uygundur.
Düzeltme İsteniyor:
Küçük Düzeltme: Yazım hataları veya ufak eklemelerdir. Yazar düzeltmeyi yaptıktan sonra kontrolü Alan Editörü yapar.
Büyük Düzeltme: Yöntem veya analizde köklü değişiklik gerekir. Yazarın revize ettiği metin, tekrar aynı hakemlere gönderilerek onay istenir.
Zorunluluk: Yazar, düzeltilmiş metinle birlikte, hakemlerin her bir eleştirisine nasıl cevap verdiğini anlatan bir "Hakem Yanıt Dosyası" yüklemek zorundadır.
Red: Çalışma bilimsel yeterliliğe sahip değildir.
6. AŞAMA: Son Okuma ve Mizanpaj
Hakem sürecinden başarıyla geçen ve "Yayına Kabul" kararı alan makaleler yayın aşamasına hazırlanır.
Dil Kontrolü: Makalenin son dil ve imla kontrolü yapılır.
Mizanpaj: Makale, derginin kurumsal grafik tasarımına ve sayfa düzenine oturtulur.
DOI Ataması: Makaleye kalıcı dijital kimlik numarası (DOI) atanır.
Son Okuma: Mizanpajı biten PDF dosyası, son onay için yazara gönderilir. Yazarın bu aşamada sadece maddi hataları (dizgi yanlışı vb.) düzeltmesi beklenir; metne büyük müdahaleler yapılamaz.
7. AŞAMA: Yayın
Yazarın son onayını (Baskı Onayı) verdiği çalışma;
Derginin yayın dönemine (Haziran veya Aralık) göre sıraya alınır.
Editörler Kurulu kararıyla "Erken Görünüm" olarak elektronik ortamda hemen erişime açılabilir.